Temettü veya değişik ismiyle kâr hisseyi; bir işletmenin elde ettiği yarıyıllık kârdan ölçüsünden nakit ya da pay bonoyu olarak firma ortaklarına hisse vermesidir. Ehemmiyetli bir ortaklık hakkı olan temettü, firmadaki her bir ortağın sahip olduğu pay bonoyu ölçüsüne göre bir hisse verilmesi anlamını taşır.
Temettü oranları, firmaların yılsonu bilançolarına bağlı olarak tanımlandığı için yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilen bilgiler arasındadır. Bir firmanın senelik net yarıyıl kârı, o firmanın yatırımcılarına ödeyeceği kâr hissesinin tanımlanmasını sağlar. Firmanın, senelik net yarıyıl kârından ödentiler ve değişik giderlerin çıkarılmasının ardından elde kalan kısmın %20’sinden az olmamak kaydıyla yatırımcılarına dağıtım yapmasına temettü dağıtımı denir. Temettü dağıtım kararı; idare heyetinin öneriyi üzerine firma genel heyetinde alınır.
Temettü almak veya buna hak kazanmak için fertlerin pay bonoyu sahibi olması gerekmektedir. Bu sahiplikle elde edilen ortaklık, firmanın temettü ödeme gününde bu hakkın elde edilmesini sağlar. Firmanın temettü dağıtımından dün alınsa bile pay bonoyu; fertlerin temettü hakkından faydalanmasını muhtemel kılan bir yatırım taşıtıdır.
Temettünün dağıtılacağı tarih, genel heyet onayının ardından paydaşlara duyurulur. Temettü dağıtımının yapılacağı günün sabahına kadar o firmanın payına sahip olan paydaşlar temettü dağıtımına katılabilirler. Temettü kıymeti nakit biçimde, temettü dağıtacak olan firmanın paydaşlarının yatırım hesaplarına otomatik olarak aktarılır. Kıymetsiz pay olarak dağıtılacak temettü de yatırım hesabına doğrudan aktarılmaktadır.
Temettü dağıtımı; bir firmanın senelik net yarıyıl kârından ödentiler ve değişik ödemelerin çıkarılması sonucunda elde kalan ölçünün en az %20’sine tekabül eden kısmın firma paydaşları arasında bölüştürülmesidir.
Temettü dağıtımı yapan işletmeler yatırımcılar tarafından daha fazla seçim edilir. Bunun nedeniyse; temettü yararlılığı yüksek olan firmaların yatırımcılara veya yatırımcı adaylarına daha fazla güven vermesidir. Yatırımcılarına hem anapara hem de temettü getirisi sunan pay tahvilleri daha avantajlı olarak değerlendirilir.
Ödentiler ve değişik giderlerin firma senelik net yarıyıl kârından çıkartılması neticesinde kalan kısım; %20’den az olmamak kaydı ile paydaşlara dağıtılır. Temettü dağıtım biçimlerinden genellikle seçim edileni; sadece nakit veya sadece pay bonoyu olarak dağıtımın yapılmasıdır. Fakat bir kısmı nakit, kalan kısmı ise pay bonoyu olarak da dağıtılabilmektedir.
Kıymetsiz anapara artırımına giden işletmeler, kâr hisselerini pay bonoyu biçiminde dağıtırlar. Bu gidişatta, kâr hisseyi ölçüyü ilave edilerek firmanın piyasa bedeli üzerinden paydaşlara pay tahvilleri dağıtılır.
Bir önceki yazımız olan Borsada açığa satış nedir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
