Tamamlayıcı mal nedir? merak edenler için iktisat biliminin öngördüğü şekliyle kavramın kullanılması gerektiği başlangıç aşamasına belirtilmelidir. Kısaca tamamlayıcı mal, herhangi bir hizmetin, malın ya da ürünün talep edilmesinin veya kullanılmasının başka mal, ürün veya hizmetlere bağlı olması durumunda kullanılan terimdir.
Bazı iktisadi kavramlar gündelik yaşantı içerisinde ya da yapılan basit ticaretlere çok sık kullanılıyor olsa da bu kavramların temel mahiyetine ilişkin sahip olunan bilgi çoğu zaman kısıtlıdır. Bu tarz kavramlar arasında yer alan tamamlayıcı mal, özellikle küçük ticari faaliyetlerde çok kullanılan bir tabir olmakla birlikte ikame mal ile birbirine karıştırılmaktadır.
Tamamlayıcı mal örnekleri kapsamında değerlendirilmeye uygun olan iki ürünün birbirlerine bazı bağlayıcılıkları bulunmaktadır. Bu bağlayıcılıklar çoğunlukla fiyat ilişkisi nezdinde düşünüldüğü gibi belirtilmiş olduğu üzere talep ve kullanım faktörleri de bağlayıcılar arasında yer alır. Yani en genel anlamıyla tamamlayıcı mallar birbirleri ile fiyat, kullanım ve talep ilişkileri çerçevesinde ilişki halindedir.
Tamamlayıcı mal örnekleri bakımından son derece geniş yelpazeli bir örnek skalası sunuyor olmakla birlikte söz konusu terimin iktisat terminolojisi içerisinde farklı çeşitlerle anılabildiği belirtilmelidir. Birden fazla çeşidi olan tamamlayıcı mal en genel olarak birbiriyle zorunluluk veya tercih edilebilirlik bağı ilişkisi kurulan iki ürün üzerinden gerçekleşen tanımlamadır.
Tamamlayıcı Mal Çeşitleri
Tamamlayıcı mal çeşitleri belirtilmiş olan bağlayıcılara göre farklılık gösterir. Tamamlayıcı mallar olma özelliğine sahip olan iki ürünün zorunluluk ve tercih edilebilirlik bağlamında iki farklı tamamlayıcı mal çeşidi oluşturduğunu söylemek mümkündür. Yani en genel olarak tamamlayıcı mal çeşitleri zorunluluk ilişkisi ile kurulan tamamlayıcılıklar ve tercih edilebilirlik ilişkisine bağlı olarak gerçekleşen tamamlayıcılıklar olarak sınıflandırılabilir.
Tamamlayıcı mal örnekleri kapsamında zorunluluk ilişkisi ile birbirine bağlı olan mallara örnek vermek gerekirse;
- Televizyon kumandası ve pil ilişkisi
- Televizyon kumandalarının çalışabilmesi için pil zorunlu bir üründür.
- Dolayısıyla televizyon kumandalarının kullanılması adına pil satın alınması zorunlulukla gereklidir.
Görüleceği üzere pil ve uzaktan kumanda birbirine zorunlulukla bağlı iki farklı üründür ve dolayısıyla bu iki farklı ürünün tamamlayıcı mal örnekleri bağlamında birbirine zorunlu olarak bağlı olan ürünler olarak gösterebilmek mümkündür.
Tercih edilebilirlik üzerine tamamlayıcı mal örnekleri kapsamında değerlendirilmeye uygun bir örnek verilmesi gerekirse:
- Kitap ayracı ve kitap ilişkisi
- Kitap ayracı kitap okumak için zorunlu bir gereklilik içermez.
- Buna karşın bazı kimseler için kitaplarda okunan son sayfanın neresi olduğunu anlamak için kitap ayraçları kullanılır.
Dolayısıyla kitap ayraçları kitap okumak için gerekli olmasa da her iki ürün birbiri ile tamamlayıcı bir ilişki kurmaktadır.
Tamamlayıcı Malların Fiyat Değişkenine Etkisi
Tamamlayıcı mallar arasında temel bir fiyat ilişkisi de bulunmaktadır ve bu fiyat ilişkisinin ne olduğunu anlayabilmek adına verilen minimal örneklerden, tamamlayıcı mal örnekleri daha geniş bir perspektife taşınmalıdır.
Tamamlayıcı Mal Örnekleri
Daha genel ve belirleyici örnekler üzerinden tamamlayıcı malların birbirleri ile kurdukları fiyat ilişkisini anlamak gerekirse çok bilindik ve sıklıkla başvurulan tamamlayıcı mal örnekleri kullanılmalıdır.
Benzin- LPG – Otomobil İlişkisi
Benzin, LPG ya da motorin otomobillerden farklı olarak düşünülmeyen ürünlerdir ve otomobillerin çalışabilmesi adına bu ürünlere zorunlulukla başvurulması gerekir. Bu bağlamda yakıt fiyatlarının artması durumunda araç kullanımı düşer. Araç kullanımının düşmesi ile araç fiyatları artar. Dolayısıyla tamamlayıcı mallardan birinin fiyatı artarsa diğerinde düşüş gözlemlenmesi olasıdır.
Şeker- Çay İlişkisi
Şeker ve çay arasındaki ilişki zorunluluğa bağlı bir ilişki değildir. Şeker fiyatlarının artması çay talebini belli oranlarda azaltabilir olmakla birlikte ortada zorunlu bir ilişki bulunmuyor olduğundan belirleyicilerin etki alanı ve talebin çapraz esnekliği son derece dardır.
